Introductie
Bandenmaat calculator
Snelheidsmeter afwijking
Technische informatie over het autowiel
Velgenmaat
Offset
Steek
Wielconstructie
Montage
Centreerringen
Spoorverbreders
De originele bandenmaat van de Nissan 100NX 1.6 is; 175/65/14 en van de Nissan 100NX 2.0 is dat; 195/55/14. Hierbij is het eerste getal, de breedte van de autoband, in millimeters. Het tweede getal drukt de hoogte van de autoband uit, in procenten. Dus een 175/65/14 autoband heeft een wanghoogte van 65% van 175 millimeter en dat is ongeveer 114 millimeter. Het meest belangrijke gegeven van de velg is de ET waarde. Voor de Nissan 100NX behoort de ET waarde tussen ET = 37mm (minimaal), en ET = 42mm (maximaal) te zijn. De 'ET' waarde is één andere benaming voor offset. Het naafgat van een velg mag groter zijn, maar kan niet kleiner zijn. Voor de Nissan 100NX is het naafgat 59,1 millimeter. Velgen met een groter naafgat kun je veilig monteren door het gebruik van centreerringen.
Het is daarbij belangrijk om te weten of een ander autowiel, dus velg met band, niet teveel afwijkt van de originele maat. Dit heeft bijvoorbeeld een invloed op de afwijking welke de snelheidsmeter heeft en let daarbij ook op, met name bij verlaging, dat het zo nu en dan wel degelijk kan aanlopen. Zo zal een 35 millimeter verlaagde Nissan 100NX met niet zo heel nieuw meer zijnde schokdempers, met 17 inch (205/40/17) velgen, in de bochten kunnen aanlopen. Ook het eventuele aanwezige gewicht in de kofferbak kan gaan meetellen. Het is niet alleen de grotere diameter van het autowiel dat hierbij telt, ook bredere autowielen zullen eerder kunnen gaan aanlopen. Dit komt omdat de achterste wielkasten van een auto altijd een ronde (holle) vorm hebben. Houd in gedachte dat een lichtmetalen velg, over het algemeen zwaarder is dan een stalen variant. Een grotere velg heeft dus meer gewicht en de omtrek van de band is meestal ook groter. Dit kan een merkbare invloed op de prestaties van de auto hebben.
Voor de afwijkingen welke zich kunnen voordoen met de verschillende bandenmaten en welke invloed dit heeft op de snelheidsmeter, komt onderstaande website goed van pas.
Voer eerst je originele maten in en daarna je beoogde maten. Mocht je geen originele velgen onder je Nissan 100NX hebben, voer dan wel de originele maat als eerste in, want met een andere velg, zal dit 15 inch of groter zijn en dat wijkt dus al een beetje af. Bij meer dan 3% verschil in wielomtrek, is het advies, om dat niet onder je auto te plaatsen.
Met een bandenmaat calculator, kan je de afwijking voor je snelheidsmeter op de kilometerteller en de diameter afwijking van de banden berekenen. Let er ook op dat een bepaalde bandhoogte niet zal passen onder de Nissan 100NX, zo is de veerschotel de beperkende factor. Als voorbeeld, 205/40/17 past nog net, 205/50/17 zou je nog kunnen monteren, maar zodra dit is gemonteerd, zul je zien dat deze de veerschotel raakt en de band klemt en dus niet meer kan ronddraaien. Met een schroefset kan het allemaal net even anders gaan, maar onthoud dat grotere autowielen, de rijd prestaties nadelig beïnvloed kunnen worden. Zo zijn er een paar Nissan 100NX gezien met 18 inch velgen, daar zit dan een hele platte band op en maximaal verlagen is dan niet meer mogelijk. Het is maar net waar jou voorkeur naar uitgaat.
BenamingHet autowiel wordt door de meeste mensen 'velg' genoemd, wat onjuist is. Als het autowiel vergeleken wordt met een fietswiel, dan zien we twee vergelijkbare hoofddelen, de velg en de wielschijf. Samen vormen deze delen een auto of fietswiel. Elk autowiel vormt samen met de band een hechte eenheid, waarbij het metalen deel de verbinding vormt tussen aandrijfas met naaf en band. De band is op het autowiel gemonteerd en via de wielschijf worden de krachten op het autowiel met autoband overgebracht.
VoordelenDe vormgeving. Een lichtmetalen velg staat over het algemeen beter dan een wieldop.
De warmteafvoer. Dikwandige lichtmetalen velgen hebben als gunstige eigenschap dat warmte, ontwikkeld door banden en remmen beter wordt opgenomen en afgevoerd. Dit betere warmtetransport zorgt voor een lagere bedrijfstemperatuur van de banden, het remsysteem en de wiellagers. Dat is gunstig voor de levensduur van deze componenten.
Minder onbalans. Doordat lichtmetalen velgen een grotere stijfheid hebben dan stalen velgen zijn ze minder gevoelig voor trilling en onbalans. Lichtmetalen velgen worden na het gieten machinaal bewerkt waardoor de hoogte en zijdelingse slag maximaal 0,3 millimeter bedragen. Lichtmetaal is vormvast en minder elastisch dan staal wat vooral in combinatie met een lage serie band betere rijeigenschappen oplevert.
Kleinere kans op corrosie. Mits het autowiel een goede oppervlaktebehandeling heeft ondergaan. Lichtmetalen velgen met een slechte lakbehandeling zijn juist corrosie gevoeliger dan stalen velgen en bij een aangetast autowiel kan de hielzitting zodanig poreus maken dat gebruik van tubeless banden onmogelijk wordt.
Betere maatnauwkeurigheid. Een stalen velg wordt eerst geperst en vervolgens gelast. Een lichtmetalen velg krijgt door middel van afdraaien de juiste afmeting.
ProductieprocesDe grondstof voor lichtmetalen velgen is een aluminiumlegering (mengsel door samensmelting verkregen) van 'lichte' metalen met als belangrijkste materiaal aluminium. De overige legeringselementen zijn meestal staal, silicium, koper, mangaan en andere grondstoffen (soms magnesium). Als uitzondering zijn er ook lichtmetalen velgen waarin overwegend magnesium en titaan verwerkt zijn. Deze samenstelling maakt een autowiel erg duur, licht en maar ook kwetsbaar. Vandaar dat we deze niet vaak onder personenauto's en juist wel onder raceauto's aantreffen.
De grondstoffen worden samengevoegd en verhit, waarna de legering gegoten kan worden. Het gieten gebeurt op verschillende manieren zoals vacuümgieten, tegendruk gieten en smeden na gieten. Doel van het gietproces is een homogene materiaal structuur te krijgen. Bij smeden krijgt het nog warm gegoten autowiel een nabehandeling met een smeedpers, waardoor het materiaal een vezelachtige structuur krijgt en daardoor sterker wordt. Een ander voordeel van smeden is dat bepaalde wieldelen dunner uitgevoerd kunnen worden. Ook kunnen gegoten autowielen direct na het gieten nog een specifieke warmtebehandeling ondergaan waardoor de sterkte toeneemt. Daarna volgen een aantal machinale bewerkingen zoals ontbramen, draaien en boren. Tijdens het productieproces wordt het centrale gat zeer nauwkeurig uitgedraaid op een bepaalde standaard maat. Om een autowiel voor een bepaald autotype passend te maken wordt bij de aflevering meestal een centreerring mee geleverd. Deze ring moet in het naafgat geklikt worden. Na reiniging volgt een technische kwaliteitscontrole. Ter bescherming van het corrosiegevoelige aluminium moeten lichtmetalen velgen voor personenauto's vervolgens altijd een oppervlaktebehandeling ondergaan. Meestal wordt een beschermende lak op basis van acryl of epoxyhars aangebracht door middel van een poedercoating proces. In het algemeen wordt gekozen voor zilver metallic met een finish van transparante (blanke) lak.
KwaliteitVoor de consument bestaat er niet altijd duidelijkheid over de kwaliteit van de onder zijn auto gemonteerde lichtmetalen velgen. Bekend is dat elke band en velg combinatie moet voldoen aan een aantal technische en wettelijke eisen zoals:
Om er zeker van te zijn dat een autowiel uit de juiste legering is vervaardigd en voldoende sterk is geconstrueerd, zijn kwaliteitswielen in het algemeen voorzien van een aantal herkenbare keurmerken. Zo is er:
Een eenvoudige en goede manier om uw lichtmetalen velgen in conditie te houden is om de autowielen iedere week te reinigen met water, spons en zeem en een normale autoshampoo. Hardnekkig vuil zoals remstof kan met een goede velgenreiniger verwijderd worden. Neem altijd de gebruiksaanwijzing van de velgenreiniger in acht om beschadiging aan uw lichtmetalen velgen door deze chemische middelen te voorkomen.
De maat van een velg wordt weergegeven in inches. Een velg in de maat 6x14 is 6 inch breed en heeft een diameter van 14 inch. Wie zijn meetlat erbij pakt en de velgbreedte gaat controleren komt bedrogen uit, de meetlat geeft meer aan dan 6 inch. Dit komt doordat de velgbreedte wordt weergegeven over de binnenkant van de velgrand, zoals in onderstaande tekening is te zien. Als richtlijn geldt dat er aan beide zijden een halve inch moet worden opgeteld om de werkelijke breedte te verkrijgen. Voor degenen die een lesje wiskunde hebben gespijbeld, 1 inch = 2,54 centimeter.
De ET-waarde (Einpresstiefe = offset), ook wel wielbolling genoemd, is de afstand tussen de hartlijn van het autowiel tot de wielflens. De ET-waarde geeft het aansluitpunt van het autowiel weer en bepaalt of een autowiel hol of bol is. Hoe hoger dit getal is, des te verder dit aansluitpunt naar buiten ligt.
Het autowiel zal in dat geval verder in de wielkast naar binnen komen. Een lage ET-waarde betekent dat het autowiel meer naar buiten komt. Dit wordt in hoge mate beïnvloed door stuurgedrag, zowel rijden als remmen. Per autotype en velgbreedte kan de ET-waarde variëren tussen een ondergrens en een bovengrens. Hierbuiten zijn aanpassingen aan de auto vereist.
De ET van een velg bepaalt hoever een velg naar binnen of naar buiten steekt in de wielkast. Een ET van 38 wil zeggen dat het bevestigingspunt 38 millimeter aan de buitenkant van het midden van de velg ligt.
Steekt een velg te ver naar buiten met bijvoorbeeld ET 38, dan moet er een velg met een hogere ET worden gemonteerd. Bij ET 42 valt de velg vier millimeter meer naar binnen. De regel luidt: hoe hoger de ET, hoe meer een velg naar binnen valt, en hoe lager de ET, hoe meer een velg naar buiten steekt.
Fabrikanten produceren elke velgtype maar in een beperkt aantal fitments. Het kan dus zo zijn dat de velg die je gekozen hebt niet gemaakt wordt in een ET-waarde die voor jouw auto geschikt is. Of de velg van je keuze ook daadwerkelijk past op jouw auto kun je het best navragen je lokale velgenspecialist. Deze kan je vertellen in welke fitments de velg geleverd wordt en zal je onder andere op basis van de ET-waarde adviseren de velg wel of niet te monteren. Een vuistregel is om niet meer dan vijf millimeter af te wijken.
De steek van een autowiel heeft betrekking op de bevestiging. De steek wordt omschreven met twee cijfers: het aantal boutgaten en de diameter van de denkbeeldige cirkel die door het hart van de boutgaten getrokken kan worden. Een steek van 4x100 betekent dus dat de velg vier boutgaten heeft met een steekcirkel van 100 millimeter. Bij velgen met 4 boutgaten is het meten van de steekcirkel eenvoudig omdat de boutgaten loodrecht op elkaar staan. Je kunt dan een liniaal pakken en van hart tot hart meten.
Ieder autotype heeft zijn eigen steek. Vaak hanteren autofabrikanten voor meerdere modellen dezelfde steek. Echter, er zijn altijd uitzonderingen waardoor je niet kunt zeggen: "dat is een Opel dus die auto heeft steek 4x100". Zoals al eerder vermeld produceren de velgenfabrikanten elk velgtype slechts in een bepaald aantal fitments. Dit betekent dat niet alle getoonde velgen onder jou auto zullen passen.
Personenauto's hebben over het algemeen een 4-gats of een 5-gats steek. Terreinauto's, SUV's en bestelauto's kunnen ook een 6-gats steek hebben. Een steekwijzer laat de benodigde maten van de velg zien. Let op dat dit soort webpagina's niet altijd de juiste informatie weergeven, dit geldt met name voor de ET waarde. Je plaatselijke velgenspecialist kan je vertellen of de velg van jouw keuze ook gemaakt wordt in de toepasbare steek voor jouw auto.
Sommige velgen vertonen zelfs 8 gaten. Je zult je dan nu misschien afvragen voor welke auto's deze velgen geschikt zijn. Welnu, deze velgen hebben een multi-pcd ("pcd" is een veel gebruikte aanduiding voor "steek" en staat voor het Engelse "Pitch Circle Diameter"). Dit wil zeggen dat de velg als het ware 2 steken heeft. 4 gaten vormen samen bijvoorbeeld de steek 4x100 en als je de velg 1/8 slag draait vormen de overige 4 gaten bijvoorbeeld steek 4x108.
De exclusievere velgenmerken hebben vaak één of meer meerdelige velgen in het assortiment. In de meeste gevallen gaat het dan om tweedelige velgen, maar ook driedelig is mogelijk. Met tweedelig wordt bedoeld dat de velg uit twee losse delen bestaat, die aan elkaar zijn gemonteerd. In vroegere tijden werden velgen veelal op deze manier gemaakt in een authentieke smederij. Hoewel moderne fabrieken nu veel gemakkelijker een ééndelige velg produceren, blijft er vraag naar meerdelige velgen. Meerdelig heeft een zeer exclusief imago. Daarnaast geven de boutjes waarmee de delen aan elkaar zijn bevestigd de velg een speciale uitstraling.
Omdat niet iedereen een portefeuille heeft met een eindeloze bodem (meerdelige velgen zijn fors duurder dan ééndelige velgen) worden er ook "tweedelige look" velgen geproduceerd. Hierbij plaats men sierboutjes in de velg zodat het lijkt of het een tweedelige velg is. Het gaat hier in het algemeen niet om goedkope imitatie. Fabrikanten zien het als een hoogwaardige oplossing om liefhebbers van velgen met boutjes een betaalbare velg aan te kunnen bieden.
Bij de montage van de velgen op de auto is het van groot belang het juiste bevestigingsmateriaal te gebruiken. De originele bouten of moeren zijn niet altijd geschikt voor de montage van de lichtmetalen velgen. Als er bouten of moeren worden geleverd bij de velgen die je hebt aangeschaft, gebruik deze dan altijd in plaats van de originele bouten of moeren.
Let bij het aandraaien van de bouten of moeren op de juiste aandraai volgorde. Volg altijd een kruislings patroon, zoals in tekening hierboven. Zo voorkom je dat de velg scheef getrokken wordt en vroegtijdig vast loopt op het schroefdraad. Het vastzetten van de bouten of moeren dient met een momentsleutel te gebeuren. Het gebruik van persluchtgereedschap is sterk af te raden.
Als je autowielen demonteert en je bent van plan deze op een later tijdstip weer te monteren, markeer dan de banden met een krijtje. Gebruik de afkortingen RV, LV, RA, LA voor respectievelijk rechts voor, links voor, rechts achter en links achter. Door de autowielen bij montage weer op dezelfde plaats te monteren voorkom je verslechterde rijeigenschappen (dit heeft te maken met de afslijting van het loopvlak van de band).
Veel fabrikanten werken met een centreerringen systeem om een bepaalde velg op meerdere typen auto's te kunnen monteren. Dit heeft te maken met de naaf van de auto. De naaf is het best voor te stellen als het uiteinde van de wielas van de auto. Het naafgat van de velg (het gat in het midden), moet hier exact op aansluiten. Nu is het zo dat de diverse autotypes verschillende naven hebben. Naaf 60 (millimeter) en 56 zijn bijvoorbeeld twee voorkomende maten. Normaal gesproken zou een velg met een naafgat van 60 millimeter niet gemonteerd mogen worden op een auto die een naaf van 56 millimeter heeft. Door een plastic of metalen ring in het naafgat van de velg te plaatsen kan de diameter worden teruggebracht naar 56 millimeter, waardoor montage wel mogelijk is.
De centreerring zorgt er voor dat de velg netjes op zijn plaats wordt gehouden. Zonder deze ring zou de velg alleen door de bouten op zijn plaats worden gehouden en is de kans op onbalans veel groter.
De spoorbreedte is de onderlinge afstand tussen de autowielen, gemeten vanuit het midden van het loopvlak van de band. Het meten van de spoorbreedte dient te geschieden met een stalen meetmiddel met voldoende bereik, waarbij het midden van het loopvlak van het midden van de andere band op dezelfde as als meetpunt wordt aangemerkt.
Spoorverbreders worden in het algemeen niet veel gebruikt, maar in verband met de volledigheid besteden we er hier toch aandacht aan. Een spoorverbreder is een "metalen schijf" die tussen de velg en de as van de auto gemonteerd wordt. Hierdoor komt de velg meer naar buiten te staan in de wielkast. In feite wordt hiermee dus de ET van de velg verlaagd.
Het is van het grootste belang dat bij het gebruik van spoorverbreders het juiste bevestigingsmateriaal wordt gebruikt. De bouten die met de lichtmetalen velgen worden meegeleverd zullen niet lang genoeg zijn als er spoorverbreders worden gebruikt. Een verkeerde montage van spoorverbreders is levensgevaarlijk. Enkele velgenfabrikanten werken standaard met spoorverbreders. Zij zullen bij de levering van de velgen rekening houden met jouw type auto en het juiste bevestigingsmateriaal meeleveren.